Yumurtalık Sorunları

Testis Hastalıkları

İnmemiş Testis

Erkek çocuklarda çok sık karşılaşılan bu durum, testislerden birinin ya da her ikisinin skrotumda (halk dilinde torba) olmamasıdır. Testis çoğunlukla kasık kanalının içinde kalmıştır, ancak bazı vakalarda batın içerisinde de kalmış olabilir. Nadiren de testis hiç oluşmamış olabilir. Zamanında doğan erkek bebeklerin yaklaşık %3’ünde karşılaşılır ve buların bir kısmı 1 yaşa kadar kendiliğinden torbaya inebilir. 1 yaşındaki erkek bebeklerin %1’inde inmemiş testis durumu mevcuttur ve bu dönemden sonra kendiliğinden torbaya inme olasılığı pek kalmaz ve tedavi gereklidir. Prematüre yani zamanından önce doğan erkek bebeklerde ise inmemiş testis görülme sıklığı, normal bebeklere göre yaklaşık 10 kat daha fazladır. İnmemiş testislerde ısı düzensizliği nedeniyle testislerin sperm üretme fonksiyonları bozulabilir.

Tedavi edilmemiş çocuklar, üreme çağına geldiklerinde ciddi oranda kısırlık problemi yaşayacaklardır. Kısırlığa sebep olan testisteki etkisini 6. aydan sonra göstermeye başladığından, inmemiş testisli çocukların tedavileri, 6. aylarından sonra gerçekleştirilmelidir. Bebek 6 aylık olduktan sonra testisin kendiliğinden torbaya inmesini beklemek çok anlamlı değildir ve kısırlık açısından risk taşımaktadır. Kısırlık dışında inmemiş testislerin ileride testis kanseri geliştirme riski de daha fazladır. Özellikle batın içindeki testislerin tedavi ile torbaya indirilmesi kanser gelişme durumunda erken tanıya olanak sağlayacağından çok önemlidir. Tedavide çocuğun yaşına göre ve testisin bulunduğu bölgeye göre hormonal ya da cerrahi tedavi planlanabilir. İnmemiş testise kasık fıtığı çok sık eşlik etmektedir ve cerrahi sırasında her iki durum beraberce düzeltilir. Çocuk Ürolojisi’nde uzmanlaşmış hekimlerin cerrahi yöntem olarak yaklaşımları “bıçaksız yöntem” olarak bilinen “laparoskopik” cerrahidir. Bu sayede tedavi ağrısız ve günübirlik olarak gerçekleştirilmektedir.

Erkek bebekler doğmadan önce her iki testis bebeğin karın boşluğundadır. Bebek anne karnında gelişimine devam ederken testisler de torbaya inmeye başlarlar. Karın içi boşluğundan sonra kasık bölgesini geçerek doğuma yakın torbaya (skrotum) yerleşirler. Nadiren bu torbaya iniş doğumdan sonraki ilk 6 ay içinde de devam eder. Yenidoğan bebekte testisler torbada değilse, bu duruma gerçek inmemis testis adı verilir. 6 ayın sonuna kadar inmemiş testislerin bir kısmı daha iner. Daha sonra bu durum tedavi edilmelidir. Çoğu zaman tek tarafta, bazen de çift tarafta birden olur. Gerçek inmemiş testiste önemli özellik, bir ya da iki testisin torbada ele gelmemesidir.

Retraktil (Utangaç) Testis Nedir?

Bu durum yukarıdaki durumdan farklıdır. Testisler zaman zaman torbada görülürler. Ancak bazen kasıklara doğru kaçarak ortadan kaybolurlar. Bu duruma yaklaşım inmemiş testisden farklıdır.

Testis Ele Gelmiyorsa Nedeni Ne Olabilir?

Testis, karın içinde oluştuktan sonra inerken duraklamış olabilir. Kasık kanalında takılmış ve torbaya inmemiş olabilir. Hatta hiç inişe başlamamış karın içinde kalmış olabilir. Bazen testis tamamen yok olabilir. Bunun nedeni testisin kendi etrafında dönerek kan akımın engellemesi ve beslenemeyerek yok olmasıdır.

İnmemiş Testis Nasıl Tanı Konur?

Sadece muyene hastaların büyük kısmında yeterlidir. Testis ele gelir. Ancak yüzde 20 hastada testis ele gelmez. Ele gelmeyen testisler ya yukarıda anlatıldığı üzere yoktur ya da karın içerisinde olduğundan kasık muayenesinde ele gelmemektedir. Bu durumda ultrasonografi MR gibi görüntüleme yöntemlerine gerek yoktur. Bu iki durumu ayırmak için uygulanan yöntem laparoskopidir . Karın boşluğunun karın duvarında açılan delikten ince bir kamera sokarak görüntülenmesidir.

İleride Sorun Yaratır mı?

İnmemiş testis tedavi edilmezse evet. İleride çocuk sahibi olma şansını azaltır. Testisler ne kadar erken torbaya indirilirse bu risk o kadar azalır. Ayrıca ne yazıkki bu testislerde kanser gelişme oranı artmıştır. Ancak testisin indirilmesi bu olasılığı azaltmaz. Kozmetik ve buna bağlı psikolojik problem oluşturur.

Ne Zamana Kadar Beklemeliyim?

Modern yaklaşımda tedavi 6 ay ile 1 yaş arasında yapılmalıdır. İnmemiş testisin olduğu tarafta fıtık da varsa o zaman hiç beklenmeden gerekirse 1 aylık bebekte de cerrahi tedavi uygulanmalıdır.

İnmemiş Testis Tedavisi Sadece Cerrahi midir?

Yaygın ve kesin tedavi yöntemi ameliyattır. Başarı oranı çok yüksektir. Ameliyatta testis ortaya çıkarıldıktan sonra birçok inmemiş testis hastasında olan kasık fıtığı problemi de halledilerek testisi besleyen damarlar etraf dokulara olan yapışıklıklardan ayrılır ve uzatılır. Testis torbanın içine dikişlerle tutturulur. Bazı durumlarda hormon tedavisi uygulanabilir. İyi seçilmiş hastalarda kullanılmalı ve yan etkileri anlatılmalıdır. Hormon tedavisinin, testisi skrotuma (torbaya) indirmedeki başarısının düşük olduğu bilinmektedir. Az sayıdaki çocukta, inmeye çok yakın testislerin varlığında hormon tedavisi denenebilir. Hormon tedavisi, haftada 2 kez yapılan iğnelerle verilir. Bu tedavi sırasında penis ve skrotum büyür, kıllanma olur, skrotumun rengi koyulaşır. Çocuk, tedavi döneminde her zamankinden daha hareketli olabilir. Ancak bu durum geçicidir.

Kasık Fıtığı (Hidrosel, Kordon Kisti, Varikosel)

Bebeklerde ve çocuklarda kasık bölgesinde şişlik şeklinde kendini belli eden bazı bozukluklar çok sıklıkla görülmektedir. Bu problemler, çocuk üroloğu tarafından ayırıcı tanısı yapıldıktan sonra uygun tedavi gerçekleştirilmelidir. Çocuk fıtıkları, erişkinlerdeki gibi zorlanma sonucu oluşmazlar. Doğum sonrasında kapanması gereken kasık kanalı içerisindeki karın zarı çıkıntısının açık kalmasına bağlı meydana gelirler. Bebek ya da çocuk ağladığında karın içi basıncın artmasına bağlı karın içi organlar (çoğunlukla bağırsak) bu açıklığa girerek fıtığa sebep olurlar. Bağırsağın burada sıkışarak boğulması, kangrene sebep olur ve hayati tehlike yaratabileceğinden, en kısa sürede cerrahi olarak düzeltilmelidir.

Açıklığın dar olduğu durumlarda sadece karın içi sıvısı kanaldan girerek testis etrafında ve torbada içi sıvı dolu bir şişlik oluşturursa “hidrosel” olarak adlandırılır. Hidroselde kendiliğinden düzelme şansı olduğundan genelde 1 yaşa kadar ameliyat edilmeden beklenebilir. Bir yaşından sonra kaybolmayan veya büyüyen hidroseller ameliyat edilir. Bazen kanalın üstten ve alttan kapandığı ve ortada sıvının hapsolduğu durumlarda kordon kistinden söz edilir ve tedavi, hidroselde olduğu gibidir.

Varikosel, testis toplardamarlarının varisleşmesi durumudur. Genç erkeklerde çok sık karşılaşılan ancak özellikle ergenlik dönemindeki erkek çocuklarda da görülebilen bu durum kısırlığa sebep olabileceğinden önemlidir. Genellikle sol testisi tutan hastalık ağrı şikâyetine sebep olabilir.

Hidrosel

Testis çevresinde ağrı oluşturmayan sıvı birikimine hidrosel adı verilir. Sıklıkla doğum sırasında karın içerisindeki sıvının testis çevresine birikimi ile oluşur.İki tip hidrosel vardır.

Bunlardan:

• Kominikan tipte testisi saran karın zarının, karın boşluğu ile olan ilişkisi devam etmektedir. Buradaki açıklıktan karın içerisinde bulunan sıvı testis çevresine akmaktadır. Bu daha ileride bahsedilecek olan indirek fıtık ile aynı mekanizmadır.
• Non kominikan hidroselde ise karın zarı ile herhangi bir ilişki yoktur. Bu tip genellikle daha ileri yaşlarda oluşur.

Hidrosel Nasıl Oluşur?

Testisler normalde karın içerisinde oluşur ve daha sonra skrotum denen kese içerisinde yerini alır. Bu olay çoğu zaman doğumdan önce tamamlanır. Bu süreç içerisinde karın zarı denen peritonu da beraberinde sürüklerler. Bu bağlantı genellikle doğumdan önce kapanır ve zar testisin çevresini saran kapalı bir zar halini alır. Ancak yukarıda anlatıldığı gibi bu bağlantı açık kalırsa hidrosel oluşur. Bu açıklıktan karın içerisindeki sıvı rahatlıkla testis çevresine ve karın içerisine kayabilir. Bu da hidroselin boyutunun neden değişken olduğu hakkında fikir verir .