Kabızlık Ve Kaka Kaçırma

Çocuklarda Kabızlığın Tanısı Nasıl Konur?

Kabızlığın tanısı konulurken klinik karar vermede hasta hikayesi ve şikayetleri oldukça önemlidir. Kaka yapma sıklığının haftada 3’ten daha az olması ve kaka kıvamının sert ve küçük parçalar şeklinde olması önemli bulgulardandır. Bunun yanı sıra ultrasonda artmış rektum çapının görülmesi de tanı konmada anlamlı bir kriterdir. Kabızlık, çocuk polikliniğine başvuran hastaların %3’ de görülmektedir.

Kabızlık İçin Hangi Çocuklar Risk Grubundadır?

Aşağıda sıralanan durumlara sahip olan çocuklarda kabızlık rahatsızlığı görülme olasılığı daha fazladır.

• Hareketsizlik
• Yeterince lifli gıda tüketmeme
• Yeterince sıvı tüketmeme
• Bazı ilaçların yan etkisi
• Anüs veya rektumu etkileyen tıbbi bir durumun varlığı
• Nörolojik bir rahatsızlığın varlığı

Çocuklarda Kabızlığın Belirtileri Nelerdir?

Dışkılamanın sıklığında azalma, karın ağrısı ve sert kıvamlı kakalar kabızlığın belirtilerindendir. İki haftadan uzun süren kabızlığa eşlik eden;

• Ateş
• İştah kaybı
• Dışkıda veya anüs çevresinde kan olması
• İç çamaşırda bulaşma şeklinde kaka lekeleri veya kaka kaçırma
• Gündüz idrar kaçırma, acil sıkışma hissi ile idrara gitme ve/veya İdrar yolu enfeksiyonunun varlığı
• Dışkılama sırasında aşırı ıkınma
• Kaka tutma ve erteleme davranışının varlığı
• Bağırsağı tam boşaltamama hissi
• Karında anormal şişlik
• Dışkılama öncesi, anı ve sonrasında ağrının varlığı
• Kötü koku
• Anüsten dışarıya çıkan herhangi bir dokunun varlığı (rektal prolapsus, basur) gibi durumlar önemsenmeli ve ertelenmeden doktora müracaat edilmelidir.

Çocuklarda Kabızlığın Nedenleri Nelerdir?

Çocuklarda kabızlığın nedenleri organik (doğuştan kazanılan) veya fonksiyonel (sonradan kazanılan) sebeplerden dolayı oluşmaktadır. Ancak bilinmelidir ki %5’ lik kadar küçük bir oranda kabızlık organik kökenlidir. %95’lik kısımda sonradan edinilmiştir.

Organik nedenler;

• Anatomik bozukluklar
• Bağırsak sinir ve kas bozuklukları
• Anormal karın kasının varlığı
• Metabolik ve gastrointestinal bozukluklar
• Genetik yatkınlık

Fonksiyonel nedenler;

• Kakanın ertelenmesi
• Yeteri miktarda sıvı tüketilmemesi
• Yeteri kadar lifli gıdaların tüketilmemesi
• Hareketsizlik
• Pelvik taban kaslarındaki fonksiyonel (işleyiş) bozukluklar
• Etkili ıkınma becerisinin öğrenilememesi
• Yaşam rutinlerinde değişimlerin olması
• Tuvalet eğitimlerinin çok erken yaşta verilmesi
• İlaçların yan etkisi
• Psikolojik travmalar
• Laktoz intoleransı (süt ve süt ürünlerine duyulan hassasiyet)

Çocuklarda Kaka Kaçırma Nedir? Kabızlık İle İlişkisi Nedir?

Kaka kaçırma, kabızlık yaşayan çocukların birçoğunda görülen bir şikayettir. Anlam olarak birbirine tezat durumlar olarak görülse de birbiriyle oldukça yakın ilişkide olan iki sağlık durumudur. Sertleşen ve kuruyan kakalar kalın bağırsağın son noktasında (rektum) birikerek o bölgeye yerleşmektedir. Eski kakalar rektumun iç yüzeyini kaplayarak, yeni kakaların geldiği hisseden rektal duyunun azalmasına veya ortadan kaybolmasına sebep olur. Böylelikle çocuk, yeni kakaların geldiğini hissetmeyerek boyca eski kakalara göre daha küçük ve yumuşak kıvamda olan kakaları kaçırır.

Genellikle kabız olan çocukların iç çamaşırında bulaşma şeklinde görülen lekelenmeler, kaka kaçırmaya (fekal inontinans) işarettir. Aileler bu durumu çoğunlukla ishal ile karıştırmaktadır. Anatomik olarak rektum kakanın depolanma yeri olarak değil yalnızca geçiş yolu olmaya uygundur. Kronik (uzun sürün) kabızlıklarda rektum doğal anatomik yapısını kaybederek genişlemeye ve duyarlılığını kaybetmeye başlar. Rektumda biriken sert kakalar, anal sfinkterlerin (anüs çevresi kaslar) tutabileceği kapasiteyi aştığı zaman taşma şeklinde daha büyük kakaların kaçmasına da sebep olabilir. Kabızlığın yanı sıra herhangi bir nörojenik durumun varlığı da kaka kaçırmaya neden olabilmektedir.

Çocuklarda Kaka Kaçırmanın Nedenleri Nelerdir?

Kaka kaçırma nedenleri arasında kabızlığın yanı sıra araştırılması gereken diğer durumlar aşağıdaki şekildedir.

• Genetik yatkınlık
• Anüsteki kas kontrolünün kaybolması
• Dışkının tutulması
• Tuvalet fobisi
• Psikolojik travmalar
• Tuvalet eğitimindeki sert ve aşırı disiplinin olması
• Dikkat eksikliği/hiperaktivite bozukluğu (DEHB) ve gelişimsel bozukluklar
• Bilişsel ve zihinsel gelişim geriliği